Τις τελευταίες μέρες πολλά γράφονται για την νέα ασθένεια που έχει καταλάβει τον πλανήτη. Γνωρίζουμε ότι ο κορωνοϊός είναι μια ασθένεια μεταδοτική, η σοβαρότητα της ασθένειας μπορεί να είναι διαφορετική από άνθρωπο σε άνθρωπο και υπάρχουν διάφορα βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε ώστε να αναχαιτίσουμε την εξάπλωση του ιού.

Το να έχουμε ένα επίπεδο επίγνωσης και ανησυχίας είναι πολύ σημαντικό, περισσότερο σημαντικό όμως είναι να αποφύγουμε τον πανικό. Μόνο έτσι μπορούμε να είμαστε ψύχραιμοι και να παίρνουμε τα κατάλληλα μέτρα, τόσο για να μειώσουμε το ρίσκο μετάδοσης αλλά και να διαχειριστούμε κατάλληλα το άγχος που μπορεί να προκαλείται από αυτήν την πρωτόγνωρη συνθήκη.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πώς τα παιδιά έχουν ανάγκη από τους ενήλικες να τους καθοδηγήσουν ώστε να διαχειριστούν στρεσογόνα γεγονότα και καταστάσεις. Εάν οι ενήλικες μοιάζουν να κατακλύζονται από άγχος και αβεβαιότητα το άγχος των παιδιών είναι πιθανό να αυξηθεί. Το να διδάξουμε στα παιδιά μας θετικά προληπτικά μέτρα, να μιλάμε μαζί τους για τους φόβους τους καθώς και να τους δίνουμε την αίσθηση κάποιου είδους ελέγχου πάνω στον κίνδυνο μετάδοσης του ιού, μπορεί να βοηθήσει να μειωθεί το στρες.

Πιο συγκεκριμένα μπορούμε να ακολουθήσουμε κάποιες συγκεκριμένες πρακτικές και κατευθύνσεις έτσι όπως προτείνονται από την APA την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.

1.Παραμείνετε ψύχραιμοι και υποστηρικτικοί

Τα παιδιά ακολουθούν και μιμούνται τόσο τις λεκτικές όσο και τις μη λεκτικές συμπεριφορές σας, όποτε αυτά που λέτε ή δεν λέτε μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα του στρες τους. Εάν αυτό αληθεύει για την οικογένεια σας μπορείτε να διαβεβαιώσετε ότι η οικογένεια σας είναι υγιής για την ώρα. Καθησυχάστε τα παιδιά, λέγοντας πώς οι γιατροί και πολλοί άλλοι ενήλικες κάνουν ότι καλύτερο μπορούν για να κρατούν τους περισσότερους ασφαλείς. Επίσης είναι σημαντικό να φωτίζετε περισσότερο την αλληλεγγύη που δείχνουν πολλοί άνθρωποι καθώς και ιστορίες γενναιοδωρίας και ευγένειας. Νέοι άνθρωποι, επιστήμονες και  εργαζόμενοι στον τομέα υγείας προσπαθούν πολύ και δρουν ώστε να παραμένουν οι άνθρωποι ασφαλείς, Μπορεί να λειτουργήσει ιδιαίτερα καθησυχαστικά το γεγονός ότι λαμβάνουν δράση άνθρωποι συμπονετικοί και με ευαισθησίες .

2.Να είστε διαθέσιμοι. Αφιερώστε χρόνο για συζήτηση

Ξεκινήστε με το να προσκαλέσετε τα παιδιά σας σε μία συζήτηση σχετικά με το θέμα. Οι ερωτήσεις σας καλό είναι να είναι ανοιχτού τύπου και όχι ερωτήσεις που μπορούν να απαντηθούν με ένα ναι ή όχι. Μάθετε πόσες πληροφορίες έχουν ήδη για τον ίο και μιλήστε για αυτές. Τα παιδιά σας αυτή την περίοδο μπορεί να χρειάζονται περισσότερο την προσοχή σας και μπορεί να θέλουν να μιλήσουν για του φόβους, τις ανησυχίες τους και να σας θέσουν ερωτήσεις. Είναι σημαντικό να νιώθουν ότι κάποιος τους ακούει και τους αφιερώνει χρόνο. Πείτε τους ότι τα αγαπάτε και δείξτε τους στοργή.

Εάν τα παιδιά σας είναι ιδιαιτέρως μικρά και  δεν έχουν ακούσει κάτι για την πανδημία τότε μπορείτε να υπενθυμίσετε τους κανόνες υγιεινής χωρίς να εισάγεται καινούριους φόβους. Στα μικρότερα παιδιά εξασφαλίστε ένα ότι υπάρχει ένα ασφαλές πλαίσιο και μπορούν να σας μιλήσουν ανοιχτά. Η ζωγραφική ή τα παραμύθια είναι καλός τρόπος για να  ξεκινήσετε μία συζήτηση. Είναι σημαντικό να μην υποβαθμίσετε τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Εξηγήστε στα παιδιά ότι είναι σημαντικό να νιώθουν φοβισμένα σε τέτοιες καταστάσεις Δώστε τους να καταλάβουν ότι τα ακούτε προσεκτικά  και μπορούν να μιλήσουν σε εσάς η σε κάποιον άλλο ενήλικα που εμπιστεύονται  (πχ: δάσκαλο/α) όποτε το θελήσουν.

3.Χρησιμοποιείστε γλώσσα κατάλληλη για την ηλικία τους

Είναι σημαντικό να μιλάμε στα παιδιά με τρόπο που μπορούν να το καταλάβουν και αντιστοιχεί στην ηλικία τους. Ένα δεν γνωρίζετε τις απαντήσεις σε κάποιες από τις ερωτήσεις τους μην φοβάστε να πείτε ότι αυτό δεν το ξέρετε και εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία για να ψάξετε μαζί σε πληροφορίες από έγκυρες σελίδες. Τέτοιες σελίδες για την Ελλάδα είναι ο ΕΟΔΥ αλλά και ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας και η πολιτική προστασία της χώρας. Εξηγήστε ότι όλα αυτά που διαβάζουμε στο διαδίκτυο δεν είναι όλα αξιόπιστα και ότι είναι καλύτερο σε τέτοιες καταστάσεις να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς. Πιο  συγκεκριμένα ανάλογα με τις ηλικίες

Παιδιά προσχολικής ηλικίας: Εστιαστείτε στο να διδάξετε στα παιδιά καλούς  τρόπους υγιεινής, όπως να καλύπτουν με τον αγκώνα τους όταν φτερνίζονται ή βήχουν  και πώς να πλένουν σωστά τα χέρια τους. Αυτή η διαδικασία μάθησης δεν χρειάζεται να είναι βαρετή-διδακτική αλλά μπορεί να γίνει μέσα από τραγούδι και παιχνίδι. Πχ: τραγουδήστε όσο πλένετε τα χέρια σας το “Happy Birthday” ώστε να περάσει ο προτεινόμενος χρόνος των 20΄΄ (βλ. διαδικτυακές πηγές). Είναι σημαντικό να επιβραβεύετε τα παιδιά όταν ακολουθούν τις οδηγίες. Η επιβράβευση μπορεί να είναι λεκτική, μέσα από έναν καλό λόγο για την προσπάθεια τους, ακόμα και μέσα από το χαμόγελο σας η μια αγκαλιά. Χρησιμοποιείστε κούκλες και για να δείξετε τα συμπτώματα (φτέρνισμα, βήχας, πυρετός ) και μέσα από παιχνίδι ρόλων τι μπορούν να κάνουν εάν νιώθουν άρρωστα ( εάν πονά το κεφάλι τους, εάν έχουν πυρετό, ένα νιώθουν κουρασμένα). Δείξτε τους τι μπορούν να κάνουν εάν κάποιος νιώθει άρρωστος (καλλιεργήστε δηλαδή την εν-συναίσθηση  καθώς και συμπεριφορές νοιαξίματος και φροντίδας). Ακόμη μπορούμε να δείξουμε άλλους τρόπους να χαιρετάμε και να δείχνουμε την αγάπη μας χωρίς να παρεμβάλλονται αγγίγματα-χειραψίες και αγκαλιές.

Παιδιά σχολικής ηλικίας: Οι πληροφορίες που μπορούν πιο εύκολα να επεξεργαστούν τα παιδιά αυτής της ηλικίας καλό θα είναι να είναι σύντομες, ακριβείς, μεταφέροντας πραγματικές πληροφορίες. Δώστε την αίσθηση έλεγχου που μπορούν να έχουν τα παιδιά σχετικά με την μετάδοση του ιού, και δείξτε τους ότι και εκείνα μπορούν να συμβάλλουν  ώστε να μένουν τα ίδια ασφαλή αλλά και να κρατούν και τους άλλους ασφαλής.  Εισάγετε την έννοια της κοινωνικής αποξένωσης (το να είμαστε μακριά από φίλους σε απόσταση τουλάχιστον 2 μ, να αποφεύγουμε τους χώρους με πολύ κόσμο, να μην αγγίζουμε τους άλλους εάν δεν είναι απαραίτητο κλπ). Φυσικά και σε αυτήν την ηλικία το να επαναλάβουμε τους σωστούς κανόνες υγιεινής και συμπεριφοράς (το να καλύπτουμε με τον αγκώνα μας όταν βήχουμε η φτερνιζόμαστε και τον σωστό τρόπο να πλένουμε τα χέρια μας) π.χ: μπορούμε να βάλουμε γκλίτερ  στα χέρια του παιδιού μας και να το αφήσουμε λίγο κάτω από τη βρύση να τα πλύνει μόνο με νερό. Στη συνέχεια μπορούμε να του δείξουμε ότι εάν βάλει σαπούνι και αφιερώσει τουλάχιστον 20΄΄ τότε απομακρύνεται περισσότερο γκλίτερ που αντιστοιχεί στα αόρατα μικρόβια. Ακόμη μπορούμε να βοηθήσουμε στην κατανόηση του πόσο εύκολα μεταδίδεται ο ιός με το να  πάρουμε ένα μπουκάλι που ψεκάζει και να χρωματίσουμε λίγο νερό. Όταν θα ψεκάσουμε πάνω σε ένα άσπρο χαρτί θα παρατηρήσουμε πόσο γρήγορα αλλά και πόσο μακριά μπορούν να ταξιδεύουν τα σταγονίδια.

Το πιο σημαντικό και σε αυτήν την ηλικία είναι να ακούσουμε προσεκτικά τις ανησυχίες τους και να προσπαθούμε να απαντήσουμε στις ερωτήσεις με τρόπο που να καταλαβαίνουν. Οι υπερβολικές πληροφορίες πιθανό να μην βοηθήσουν και να αγχώσουν τα παιδιά. Είναι καλό να ακολουθούμε τον ρυθμό τους και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να εκφραστούν και να τα καθησυχάσουμε ότι όλα τας συναισθήματα που μπορεί να βιώνουμε είναι φυσιολογικά σε τέτοιες μη κανονικές συνθήκες.

Εφηβεία: Οι έφηβοι είναι σε θέση να συζητούν και να κατανοούν τέτοιου είδους θέματα σε ένα βαθύτερο επίπεδο και μπορούν και οι ίδιοι να παραπέμπονται απευθείας σε πηγές κατάλληλες και έγκυρες σχετικά με τον covid-19. Οι πληροφορίες που δίνουμε καλό θα ήταν να είναι αληθείς, ακριβείς και πραγματικές για το τρέχον στάδιο της πανδημίας. Μία τέτοια πληροφόρηση μπορεί να αυξάνει το αίσθημα ελέγχου που μπορεί να νιώθουν. Επειδή ακριβώς οι έφηβοι έχουν αναπτύξει ως ένα βαθμό την κριτική τους ικανότητα συζητήστε μαζί τους για τις πληροφορίες που βρίσκουν και παραπέμψτε τους σε έγκυρα site (ΕΟΔΥ, ΠΟΥ) ώστε να αποφεύγεται η παραπληροφόρηση και η μη έγκυρες πληροφορίες οι οποίες ενδέχεται να αυξάνουν το άγχος και την ανησυχία. Η ενασχόληση με τα social media σίγουρα είναι καλό να περιορίζεται όμως σε τέτοιες στιγμές η σύνδεση με τους φίλους των εφήβων γίνεται με ασφάλεια μόνο μέσα από τα social media.Έτσι οι γονείς καλό είναι να συναισθάνονται αυτήν την ανάγκη  τους και να είναι περισσότερο ελαστικοί με τις ώρες που αφιερώνουν εκεί. Ακόμη καλό θα ήταν οι γονείς να συναισθανθούν την ανάγκη των εφήβων για απομόνωση και να σέβονται τον προσωπικό τους  χρόνο και χώρο.

4.Γίνεται κατάλληλο μοντέλο μίμησης. Ελέγξτε εάν βιώνουν ή αν διαδίδουν το στίγμα

Η πανδημία του κωρονοϊού έχει φέρει μαζί της πολλές αναφορές για ρατσιστικές συμπεριφορές και αύξηση των στερεοτύπων. Σε δύσκολές καταστάσεις που προκαλούν φόβο συχνά οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν ποιος είναι  ο υπαίτιος. Είναι σημαντικό ειδικά τέτοιες στιγμές να αποφεύγονται τα στερεότυπα για μία ομάδα ανθρώπων και να τους επιδίδονται ευθύνες για την έναρξη του κορωνοϊού. Εξηγήστε ότι ο κορωνοϊός δεν έχε να κάνει με το πώς είσαι, πως μοιάζεις , τι γλώσσα μιλάς η από πού προέρχεσαι. Έτσι καλό θα ήταν να είμαστε σε επαγρύπνηση σχετικά με το εάν έχουν δεχτεί τα ίδια κάποια ρατσιστικά σχόλια ή αν ακόμη εάν τα ίδια συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες (ασκούν bulling). Εξηγούμε πώς όλοι οι άνθρωποι αξίζουν να είναι και να νιώθουν ασφαλείς. Βοηθήστε τα παιδιά να καταλάβουν ότι το  bulling είναι λάθος σε όλες τις περιπτώσεις και ενισχύστε συμπεριφορές ευγένειας και υποστήριξης μεταξύ των ανθρώπων.

5.Περιορίστε τις ώρες που εκτίθενται τόσο στην τηλεόραση όσο και στα social media

Πολλές φορές οι πληροφορίες στις οποίες εκτίθενται τα παιδιά μέσω της τηλεόρασης, του ιντερνέτ και των social media μπορεί να είναι ακατάλληλες για το στάδιο ανάπτυξης τους κάτι που μπορεί να τα φέρνει αντιμέτωπα με καταστάσεις που δεν κατανοούν και ως εκ τούτου να γεμίζουν με άγχος και σύγχυση. Επίσης, τα μικρότερα παιδιά κάποιες φορές δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τις εικόνες που βλέπουν στην τηλεόραση με την δική τους πραγματικότητα και μπορεί να πιστεύουν ότι βρίσκονται  σε ένα συνεχή κίνδυνο. Προσπαθήσετε να δημιουργείτε συνθήκες χαλάρωσης και να κρατάτε τις ρουτίνες όσο αυτό είναι εφικτό ιδιαίτερα ρουτίνες που έχουν να κάνουν με τις βραδινές ώρες και την ώρα ύπνου ή δημιουργήστε καινούριες μέσα σ’ αυτές τις καινούριες συνθήκες. Προσπαθήστε να περιορίσετε την έκθεση σε υπεράριθμες πληροφορίες που δεν φέρνουν κάποια διαφορά σε γνώση και απλά ενισχύουν την υπέρ-έκθεση και ενδεχομένως το άγχος. Εξηγήστε ότι πολλές από τις ιστορίες για τον κορωονϊό που διαβάζουμε στο ίντερνετ βασίζονται σε φήμες και ανακριβείς πληροφορίες. Προσπαθήστε αντί για την συνεχή έκθεση στα media να εμπλέκεστε περισσότερο σε δημιουργικές και ενδιαφέρουσες δραστηριότητες.

6.Διατηρήστε την ρουτίνα της καθημερινότητάς στο μέτρο του δυνατού

Μοιάζει να είναι αρκετά καθησυχαστικό να διατηρούνται κάποιες  καθημερινές ρουτίνες καθώς δίνουν μια αίσθηση σταθερότητας και προάγουν το αίσθημα ασφάλειας και υγείας. Ενθαρρύνετε τα παιδιά να συνεχίσουν να ασχολούνται με τα μαθήματα του σχολείου χωρίς όμως να τα πιέζετε ειδικά εάν νιώθουν συγκλονισμένα από αυτό που συμβαίνει.

7.Φροντίστε τον εαυτό σας για να φροντίζετε τα παιδιά σας.

Αγαπητοί γονείς, μπορείτε να εφαρμόσετε όλα τα παραπάνω εάν νιώθετε ήρεμοι και ψύχραιμοι. Εάν νιώθετε ότι αγχώνεστε,  πάρτε χρόνο με τον εαυτό σας και αναζητήστε φίλους, ειδικούς, ανθρώπους που εμπιστεύεστε για να μιλήσετε και να μοιραστείτε τις αγωνίες σας. Στην ενήλικη ζωή σας έχετε αντιμετωπίσει και άλλες δύσκολες καταστάσεις και καταφέρετε να μείνετε δυνατοί. Σκεφτείτε συνθήκες που σαν έκαναν να αισθανθείτε άγχος και αναζητήστε όλους εκείνους τους μηχανισμούς που σας έκαναν να ανταπεξέλθετε σε αναποδιές του παρελθόντος  καθώς και να διαχειριστείτε δύσκολα συναισθήματα όπως αυτά που φέρνει η πρωτόγνωρη για όλους πανδημία.

ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΠΙΤΙ

Μένουμε σπίτι και εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία, για να έρθουμε πιο κοντά με τα παιδιά μας και να περάσουμε μαζί τους δημιουργικό χρόνο.

Ενδεικτικές δραστηριότητες:

Όπως είπε κι ο Αϊνστάιν, για να γίνουν τα παιδιά σας έξυπνα, διαβάστε τους πολλά παραμύθια. Διαβάστε συναρπαστικές ιστορίες και χρησιμοποιείστε τους ήρωες, για να φτιάξετε νέες ιστορίες ή δημιουργήστε μ’ αυτούς θεατρικά έργα.

Μαγειρέψτε μαζί με το παιδί σας και, αναλόγως την ηλικία του, αναθέστε του και τις αντίστοιχες αρμοδιότητες. Π.χ. παιδιά σχολικής ηλικίας μπορούν να επιλέξουν από ένα βιβλίο μαγειρικής τη συνταγή και να τη διαβάσουν, ενώ παιδιά προσχολικής ηλικίας μπορούν να κόψουν, να  μετρήσουν, να συγκρίνουν και να δημιουργήσουν.

Επιλέξτε απ’ το YouTube ένα πρόγραμμα γυμναστικής, όπως για παράδειγμα yoga για παιδιά. Τα παιδιά μπορούν να ασκηθούν ακολουθώντας το πρόγραμμα. Με αυτόν τον τρόπο θα εκτονώσουν την ενέργειά τους, θα μειώσουν τα επίπεδα του άγχους και θα εξασκήσουν παράλληλα της κινητικές και ψυχοκινητικές τους δεξιότητες.

Το παζλ είναι ιδανική δραστηριότητα για κάθε παιδί, σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεται. Είναι πολύ διασκεδαστικό για το παιδί και παράλληλα το βοηθά να αναπτύξει πολλές δεξιότητες. Για παράδειγμα βοηθά στον οπτικοκινητικό συντονισμό, ενισχύει την υπομονή, βελτιώνει τη μνήμη.

Επιλέξτε το κατάλληλο παιχνίδι ανάλογα με τις δεξιότητες και την ηλικία του κάθε παιδιού. Είναι ένας διασκεδαστικός τρόπος που συμβάλει σε όλους τους τομείς της γνωστικής και συναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού.

5. Παιχνίδια με λέξεις

Σε παιδιά της προσχολικής ηλικίας δείξτε εικόνες και ζητήστε τους να τις περιγράψουν. Με παιδιά σχολικής ηλικίας μπορείτε να παίξετε κρεμάλα ή ονόματα-ζώα-φυτά.

Κόφτε πολλές εικόνες από περιοδικά και μάθετε στο παιδί τη σωστή λέξη, αυτό θα εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του.

Το παιδί κοιτάζει μια εικόνα και πρέπει να εφεύρει και να διηγηθεί ή να γράψει μια ιστορία.

Βάλτε παιδικές ταινίες, φτιάξτε ποπ κορν και απολαύστε τες όλοι μαζί. Στο τέλος συζητήστε με τα παιδιά για την ταινία. Ρωτήστε τι τους άρεσε και ζητήστε τους να σας πούνε με δικά τους λόγια την πλοκή. Με αυτόν τον τρόπο διασκεδάζετε μαζί, αλλά και καλλιεργείτε την αφήγηση και τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.

Είναι πολύ σημαντικό να ενισχύσουμε την κοινωνικότητα, έστω και μέσα από την απόσταση. Ας επικοινωνήσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε (τηλέφωνο, μέσω ίντερνετ) με συγγενείς και φίλους. Ας ενδιαφερθούμε για τους άλλους, καθώς είναι πολύ σημαντικό να νοιαζόμαστε για τα συναισθήματα των ανθρώπων που αγαπάμε.

Για επιπλέον πληροφορίες, διευκρινήσεις ή συμβουλές παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στα παρακάτω τηλέφωνα.

ΚΙΝΗΤΗ ΜΟΝΑΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ ΚΑΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΤΗΛ.: 2461040070

Μείνετε λοιπόν σπίτι και δείτε σαν δώρο τον χρόνο που περνάτε με τα παιδιά σας.

• ·https://www.psychiatry.org/newsroom/news-releases/apa-offers-resources-to-cope-with-covid-19
• ·https://www.nasponline.org/resources-and-publications/resources-and-podcasts/school-climate-safety-and-crisis/health-crisis-resources/talking-to -to-children-about-covid-19-(coronavirus)-a-parent-resource
• ·https://www.unicef.org/coronavirus/how-talk-your-child-about-coronavirus-covid-19
• ·https://www.aacap.org/App_Themes/AACAP/Docs/latest_news/2020/Coronavirus_COVID19__Children.pdf

1.https://www.ebooks4greeks.gr/enas-ios-me-korona-koronoios

2.https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/316271_kathisyhastiko-diktyako-paramythi-gia-ton-koronoio-apo-nipiagogo-tis-kozanis